W ramach ewolucji opieki w pomoc społeczną i jej rozbudowy, zasada uznaniowości zaczęła ulegać określonej zmianie, a mianowicie przy jej zachowaniu decyzje o odmowie świadczeń poczęto poddawać kontroli instancyjnej wyższego organu pomocy społecznej na wniosek osoby zainteresowanej. W wyniku takiego wniosku organ wyższy był zmuszony do rozpatrzenia sprawy ponownie, aczkolwiek nadal jej rozstrzygniecie było uznaniowe. Niemniej, tryb rozstrzygania został poddany określonej procedurze formalnej. Tym samym nastąpiło zbliżenie niektórych świadczeń pomocy społecznej do świadczeń zaopatrzeniowych. Tym nowym tendencjom daje wyraz współczesne ustawodawstwo polskie. Dla zróżnicowania pozycji korzystających ze świadczeń stosuje się określenie, że organ pomocy musi, powinien lub może przyznać świadczenie. Przy zachowaniu ścisłej terminologii, która przez ustawodawcę nie zawsze jest przestrzegana, przez określenie ?musi” trzeba rozumieć nadanie takiemu świadczeniu charakteru roszczeniowego, a więc przekształcenie je w formę zaopatrzenia społecznego, a przez określenie ?może” typową uznaniowość w przyznaniu świadczenia. Przy określeniu ?powinien” trzeba przyjąć, że charakter uznaniowy decyzji został zachowany, ale organ, który ją wydaje ? w miarę możliwości oraz stosownie do okoliczności ? ma dążyć zgodnie z tą wskazówką do przyznania świadczenia.
