Dobra sztuczka nie jest zła-czyli oswajamy mnemotechnikę

Dobra sztuczka nie jest zła- czyli oswajamy mnemotechnikę

We wrześniu i październiku każdy uczeń i student ma ambitne plany zawojowania szkoły i wylądowania na tzw. “pudle” w szkolnym czy uczelnianym rankingu. Co zrobić, by tak mozolnie zdobywana wiedza nie pryskała jak przysłowiowe bańki mydlane ?

oswajamy mnemotechnikę

Aby coś zapamiętać, najlepiej to poznać a aby wykorzystać możliwości własnej pamięci trzeba zrozumieć jak ona działa.

Proces zapamiętywania odbywa się w mózgu. A mózg to bardzo skomplikowany organ. To tutaj przetwarzane są wszystkie informacje pozyskiwane przez nasze zmysły – począwszy od ukochanego przez nas smaku słodkiego skończywszy na nielubianym bólu. Wszystko trafia do mózgu …. i tu jest przetwarzane, sortowane i zapisywane. No właśnie !

Zapisywane ! I to jest słowo kluczowe 🙂 Ważną wiadomością jest to, że nasz mózg nie zapisuje informacji w jednym miejscu. Są one zapisywane w rożnych obszarach, tożsamych z kanałami jakimi do nas dociera. Dlatego taką dużą uwagę przywiązuje się do nauki wszystkimi zmysłami- wzrokiem, słuchem, zapachem i dotykiem.

Wszystkie te informacje zapisywane są na zasadzie uporządkowanej sieci skojarzeń. Dlatego by cokolwiek sobie przypomnieć przechodzimy od skojarzenia do skojarzenia odnajdując szukaną wiadomość. Odbywa się to trochę poza nami , bez udziału naszej świadomości, tę cechę pozyskaliśmy w procesie ewolucji i przyznacie, że jest ona bardzo przydatna. Człowiek aby przeżyć musiał szybko kojarzyć zapach, dźwięk i obraz.

Metody, które skutecznie łączą informacje trudne dla nas do zapamiętania np. teksty, które składają się z liter, cyfry np. wzory matematyczne, z tymi które zapamiętujemy natychmiast czyli dźwiękiem i kolorem- to są właśnie mnemotechniki.

Po ludzku zatem-spróbujcie by wasza nauka odbywała się wszystkimi kanałami odbioru !

Nazwa

Mnemotechnika

pochodzi od imienia bogini pamięci-Mnemosyne. Według mitologi greckiej była to inteligentna córka Uranosa i Gai, która dała ludzkości zdolności zapamiętywania.

Mnemotechnika to sztuka zapamiętywania informacji poprzez zastosowanie trzech zasad: asocjacji, wyobraźni i lokalizacji. Mówiąc po ludzku – najpierw kojarzymy (asocjacja), potem wkracza wyobraźnia bo to wyobraźnia wzmacnia naszą pamięć, dzięki niej jesteśmy w stanie utworzyć obraz tego i na koniec wyznaczamy lokalizacje zapamiętanej informacji.

Aby czegoś się nauczyć trzeba pamiętać o 5 prawach:

Należy zrozumieć materiał- mózg musi zrozumieć, by zapamiętać i by stworzyć powyższy schemat !
Należy powtarzać i jeszcze raz powtarzać. Stałe przypominanie jest gwarantem zapamiętania
Pamiętajmy lepiej przyswajamy informacje, których uczymy się na początku i na końcu procesu.
Musimy dać mózgowi odpocząć. W nauce potrzebne są przerwy !
Wszystkie wiadomości powinnyśmy kategoryzować, by mózg mógł je usystematyzować… i w konsekwencji zapamiętać.

Zatem jakie są te metody ?

Mnemotechnika

Najstarsza i najbardziej znana to

1.Pałac pamięci :

Jest to metoda, w której elementy do zapamiętania kojarzymy w wyobraźni z miejscami w rzeczywistym lub wyimaginowanym otoczeniu. Pozwala ona zapamiętywać długie listy, całe wykłady czy przemówienia. Przydatna jest w sytuacjach, gdy ważna jest kolejność i porządek.

Zestaw elementów, które próbujemy zapamiętać, “umieszczamy” z pomocą wyobraźni w dowolnym budynku, pojedynczym pokoju (realnie istniejącym lub wykreowanym) lub na przykład na drodze pokonywanej z domu do pracy. Najlepiej, gdyby było to miejsce dobrze nam znane.

Prościej mówiąc, elementy do zapamiętania kojarzymy z obiektami znajdującymi się w wybranym przez nas otoczeniu.

Następnie spacerujemy 🙂

Czyli chcąc zapamiętać listę zakupów, wyobrażamy sobie mieszkanie, które przemierzamy umiejscawiając produkty w domu np. na naszej wygodnej, czerwonej, wymarzonej kanapie jemy jabłko, w kuchni, w naszym drogim, pięknym ekspresie zaparzamy kawę itd.itp.

Skojarzenia powinny być bardzo barwne, wręcz przerysowane, wyolbrzymione, mogą być żartobliwe, absurdalne, a nawet wulgarne (te ostatnie najlepiej zachować dla siebie). Tak powiązane w wyobraźni elementy z dobrze znanymi obiektami dużo łatwiej zapamiętać, a w razie potrzeby, “spacerując” po pałacu pamięci, szybciej je sobie przypomnieć.

2. Metoda łańcuchowa :

To metoda, w której elementy do zapamiętania (ogniwa), łączymy w wyobraźni w całość, w wyniku czego powstaje łańcuch skojarzeń. To metoda bardzo podobna do pałacu pamięci, jednakże elementów nie kojarzymy z otoczeniem, ale łączymy kolejno ze sobą tworząc swego rodzaju historyjkę. Zasada jest jednak podobna: historyjki powinny być dynamiczne, pełne akcji, mieć zabarwienie emocjonalne, angażować wszystkie zmysły.

3. Zapamiętywanie pierwszych liter :

polega na utworzeniu zdania, w którym pierwsze litery mają inne, określone znaczenie, np. próbując zapamiętać kolejność planet Układu Słonecznego, wyodrębniamy pierwsze litery i tworzymy z nich nowe słowa, które w połączeniu stanowią łatwe do zapamiętania zdanie: Moja Wiecznie Zapracowana Mama Jutro Sama Upiecze Nam Placek (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun). Inny przykład: Lecą Cegły, Dom Murują – pierwsze litery wyrazów w tym zdaniu reprezentują cyfry rzymskie: L – 50, C – 100, D – 500, M – 1000.

4. Tworzenie wierszyków z rymem :

Czyli sławne: Pamiętaj uje się nie kreskuje

5. Mapa myśli :

Rysujemy mapę myśli i skojarzeń. Zaczynamy od głównego zagadnienia i stopniowo dodajemy szczegóły. Stosujemy rysunki, symbole, znaki graficzne, napisy używając wielu kolorów. Mapa może zawierać dowolną ilość odgałęzień i kolejnych rozwidleń.

Temat opracowywanego zagadnienia zapisujemy u góry kartki, a następnie przetwarzamy go na symbol – obraz i umieszczamy na środku. Używając różnych symboli możemy dla ich zapamiętania tworzyć legendę. Zaznaczamy ją w lewym dolnym rogu. Ustalając symbol dla jakiegoś pojęcia czy zagadnienia stosujemy go konsekwentnie w niezmienionej formie również na innych mapach umysłowych. Rysowanie gałązek rozpoczynamy od strony prawej zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Napisy robimy nad gałązkami. Gałązki najważniejsze pogrubiamy , napisy znajdujące się na nich piszemy większymi literami.